Zullen mensen als Daan uitsterven?

Daan Verhoof maakte kort geleden furore in Hilversum. De jongeman schitterde bij Omroep Brabant waarna hij onder meer werd uitgenodigd bij RTL Late Night en dikke maatjes werd met Humberto Tan. De goedlachse Brabander zette met zijn optreden ongetwijfeld een lach op het gezicht van duizenden kijkers. Tot zover niets aan de hand. Toch willen wij een morele vraag stellen: hoeveel BN’ers zouden opkomen voor mensen als Daan, die nog niet geboren zijn?

Een samenleving zonder…

In IJsland zijn al 5 jaar geen kinderen geboren met het syndroom van down. Dankzij de NIP-test kunnen ouders in een vroeg stadium van de zwangerschap beslissen of het kindje ter wereld zal komen. Ze kozen allemaal voor abortus. In Engeland ligt dat percentage op 90 procent. En wie kan het ze kwalijk nemen? Als je vooraf zulke informatie krijgt, zonder te weten hoe diep de dalen – en hoe hoog de pieken –gaan worden, moet je wel heel sterk zijn om niet te wankelen. Meestal leer je pas achteraf dat het inderdaad loodzwaar is, maar dat je jouw kind nooit had willen missen en vice versa.

Daarbij komt het hardnekkige misverstand dat het moreel gezien geen probleem is om een ongeboren mens met down te aborteren, zolang je maar vroeg genoeg bent. Hoewel dat niet waar is, kiezen ouders vanuit de roes van het slechte nieuws eigenlijk altijd voor beëindiging van de zwangerschap. Die morele vrijbrief wordt in andere gevallen echter direct ingetrokken en is daarmee hopeloos tegenstrijdig.

Chinese gendercide

In China worden bijvoorbeeld ook veel kinderen geaborteerd en vaak om een reden waar de gemiddelde Nederlander van walgt. Maar die reden is feitelijk niet anders dan bij het syndroom van down. In de ene situatie valt de keuze op abortus na een NIP-test en in het andere geval na een geslachtstest. In China worden namelijk 1 op de 6 meisjes geaborteerd of na de geboorte achtergelaten puur omdat ze een meisje zijn.[1] Zo normaal kan iets worden in een samenleving, ondanks dat het in werkelijkheid abject is.

Wij Nederlanders kunnen best vinden dat de last die een meisje op een gezin legt niet te vergelijken is met die van een kind met down, maar in China denken ze daar duidelijk anders over. Een meisje krijgen, wordt gezien als een financiële strop omdat ze meer geld kost dan opbrengt. Zeker wanneer je beseft dat je in China in principe maar één kind per gezin mag houden, is het geen verrassing dat de boodschap “het is een meisje!” vaak met een bedroefd gezicht wordt ontvangen. Als gevolg van de discriminatie tegen ongeboren meisjes kampt China met een onnatuurlijk mannenoverschot van 30 miljoen.[2]

Tegenstrijdig beleid in Den Haag

Het grootste deel van onze regering lijkt te geloven dat het ieder individu vrij staat om te bepalen of abortus moreel of amoreel is. Dit wereldbeeld is echter van a tot z inconsequent. Dat dit meerdere mensen begint op te vallen, is te zien aan het feit dat de discussie na jaren van stilte weer oplaait. Men begint de willekeur in te zien van de suggestie dat het verwerpelijk is wanneer je een meisje aborteert omdat ze een meisje is, terwijl je de schouders erbij ophaalt wanneer datzelfde meisje wordt geaborteerd om een andere reden.

Dat is echter precies wat onze regering heeft gedaan. Staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid heeft in 2015 geschreven dat het kabinet zich in het buitenland inzet “voor het voorkomen van abortus van meisjes om reden van geslacht”.[3] De reden is dus wel degelijk belangrijk en Van Rijn constateert hier een glashelder geval van discriminatie tegen meisjes. Dat terwijl minister Schippers van Volksgezondheid nog geen half jaar geleden het volgende schreef over de NIP-test in Nederland:

“Als uit deze keuzevrijheid de situatie ontstaat dat er haast geen kinderen met het syndroom van Down geboren worden, dan vind ik dat we dat moeten accepteren. Ik vind het eerder onwenselijk om mensen de mogelijkheid tot het verkrijgen van informatie over de gezondheid van hun kind te onthouden omdat de daaruit voortvloeiende handelingsopties en de eventueel daaruit voortvloeiende keuzes niet door iedereen gerespecteerd worden.”[4]

Kan ons kabinet bepalen dat informatie, die zal leiden tot het uitsterven van kinderen met het syndroom van down, valt onder keuzevrijheid, terwijl het de regering van China steunt “om het verbod op gender screening te handhaven”? Deze citaten zijn volledig met elkaar in tegenspraak terwijl ze hetzelfde beleid zouden moeten uitdragen omtrent abortus. Want als het discriminatie is om een meisje te aborteren omdat ze een meisje is, dan is het ook discriminatie om een kind met Down te aborteren omdat het Down heeft.

Vergeet ook niet dat de uitspraak van de Staatssecretaris ook moreel van aard is en niet slechts ziet op de gevolgen voor de samenleving van China. Hij noemt abortus zelfs “geweld tegen meisjes”. Hoe hij denkt over de abortus op Nederlandse meisjes zou hem gevraagd moeten worden. Uit het beleid in Nederland valt in elk geval op te maken dat het niet wordt gezien als geweld.

Natuurlijk is er verschil tussen meisjes mét en zonder down: bij sekse-selectieve abortus speelt er geen gezondheidsfactor. Maar hoe bepaal je dat een kind met down zo ongezond is dat het maar beter kan sterven? Mensen als Daan zullen geen gemakkelijk leven hebben, maar om voor hen te bepalen dat de dood beter is, roept bij velen weerstand op, omdat het niet aan een ander is om te bepalen over jouw levenseinde. Overal ter wereld vertellen mensen met Down hun eigen verhaal en beweren gelukkig te zijn ondanks hun beperkingen.

Wat is abortus?

Deze willekeur is het gevolg van het niet doorvoeren van morele argumenten tot hun uiterste consequenties. Wanneer de kwestie wordt bekeken vanuit een coherent fundament beseft men dat abortus in alle gevallen neerkomt op het wegnemen van een toekomst. Dat is zo wanneer het een meisjesfoetus van 10 weken betreft, maar ook in het geval van een kind met het syndroom van Down. Bestolen worden van je natuurlijke toekomst is altijd erg en daarom slechts in zeldzame gevallen de meest eerlijke oplossing. Het probleem is echter dat abortus vaak de gemakkelijkste uitkomst is voor mensen die al geboren zijn.