Surah 18:86, Dhul qarnayn en de zonsondergang

Inleiding 

Moslims claimen vaak dat de Quran vol zit met wetenschappelijke verzen die pas in de 20ste en 21ste eeuw zijn ontdekt, in dit artikel gaan we het hebben over één passage uit de Quran, namelijk Surah Al-Kahf, hoofdstuk 18 vers 86. In vers 83 wordt Muhammad getest of hij een ware profeet is door de Mensen van het Boek (joden en christenen) of hij iets wist over het verhaal van Dhul Qarnayn (‘Man met 2 hoorns’). We zullen eens kijken wat dit vers in de Quran zegt over het verhaal van Dhul Qarnayn en over de zon. Het artikel is verdeeld in 3 delen;

1. De tekst en de context
2. ​Wat zei Muhammad over de zonsondergang?
3. Interpretatie van vroege en grote klassieke geleerden 

1. De tekst en de context 

Quran 18:86
”Totdat, toen hij de plaats van de zonsondergang bereikte, zag hij haar ondergaan in een bron van modderige (hete) water. En hij trof daar een volk aan. Wij zeiden: “O Dzoelqarain: of u geeft hun een bestraffing of u behandelt hen met goedheid.”

Het vers alleen al zegt genoeg, nergens staat zoals moslims beweren dat het vanuit Dhul Qarnayn’s perspectief was en leek alsof de zon onderging in een ”modderige (hete) water”. Als dit vers in de Bijbel of welk religieus boek  dan ook stond beschreven, zouden moslims dit vers gebruiken om te bewijzen dat het een onwetenschappelijke boek is dat tegen de wetenschap ingaat. Maar omdat dit in de Quran staat proberen veel moslim(apologeten) een weg te zoeken om het uit te leggen. Waar ik graag mee wil beginnen is dat de argumenten van moslims (dat het vanuit Dhul Qarnayn’s perspectief was) tegen de Quran in gaan omdat Allah zelf zegt dat de Quran een duidelijke boek is dat  tot detail is uitgelegd; 

Quran 12:1
Alif, Lam, Ra. These are the verses of the clear Book.

Quran 15:1
Alif, Lam, Ra. These are the verses of the Book and a clear Qur’an.

Quran 11:1
A. L. R. (This is) a Book, with verses basic or fundamental (of established meaning), further explained in detail,- from One Who is Wise and Well-acquainted (with all things)

Een gelijke gebeurtenis en omschrijving in de Quran is in Surah 4:157, hier staat namelijk dat het leek alsof de joden Jezus hebben gekruisigd maar dat ze hem in werkelijkheid niet hebben gekruisigd noch hebben vermoord. 

Quran 4:157
”That they said (in boast), “We killed Christ Jesus the son of Mary, the Messenger of Allah”;- but they killed him not, nor crucified him, but so it was made to appear to them(…)”

” وَ لٰکِنۡ شُبِّہَ لَہُمۡ ؕ ” (walakinshubbiha lahum) 

Om dus te zeggen dat het vers iets anders bedoeld of zegt dan wat Allah in de ‘duidelijke’ Quran zegt, gaat dus tegen de bovenstaande verzen in. Als Allah ons duidelijk wilt maken dat het leek alsof de zon in een warmwaterbron onderging, of dat het vanuit Dhul Qarnayn’s perspectief was zoals het voorbeeld over de Jezus in Surah 4 vers 157, had hij het dus anders kunnen vertellen in de Quran. Dat is dus niet het geval en dus slaat het nergens op om een eigen interpretatie te geven of het vers zodanig te misvormen en woorden eraan toe te voegen om het een andere betekenis te geven. Het woordje ”Wajadaha (vinden)” (وَجَدَ) word 35 keer in de Quran gebruikt, maar nooit om aan te geven dat het vanuit een bepaalde perspectief is. Het woordje ”Wajadaha ” wordt zelfs 2 keer gebruikt in Surah 18 vers 86; ‘Hij heeft het plek gevonden(وَجَدَ)waar de zon ondergaat en hij vond(وَجَدَ) daar een volk’. Twee dezelfde woorden met dezelfde betekenissen, je kunt niet zeggen dat het leek alsof hij het volk had gevonden of zag vanuit zijn perspectief dat hij het volk had gevonden. Het slaat dus nergens op om het woordje dat eerst is gebruik voor de zonsondergang ”Wajadaha(وَجَدَ)” een andere betekenis te geven dan ”Wajadaha(وَجَدَ)” dat later in het vers komt en spreekt over het gevonden volk.  

De context is ook belangrijk aangezien moslims het woordje ” بَلَغَ ”(balagha = bereikte) gebruiken om aan te geven dat het gaat om de tijd wanneer de zon ondergaat en niet de plaats waar de zon onder gaat. Het is waar dat het woordje ”balagha” zowel ‘een plaats bereiken’ als ‘de tijd bereiken(op een bepaalde plaats)’ kan betekenen maar wanneer we de context lezen heeft het niks met de tijd van de zonsondergang te maken maar juist de plaats waar de zon ondergaat;

Quran 18:87-90
87 Hij zei: “Wat betreft degene die onrechtvaardig is: wij zullen hem straffen, daarna wordt hij tot zijn Heer teruggebracht en Hij zal hem dan straffen met een verschrikkelijke bestraffing. 88 Maar wat betreft degene, die gelooft en goede werken verricht: voor hem zal er een goede beloning (paradijs) zijn. En wij (Dzoelqarnain) zullen hem van onze beschikking iets gemakkelijk tot hem zeggen.”89 Daarop volgde hij een weg. 90 Totdat hij, toen hij de plaats van zonsopgang bereikte, vond dat zij opging over mensen voor wie Wij geen bescherming ertegen gemaakt hadden.

Vanaf vers 89 lezen we dat Dhul Qarnayn een andere pad volgde totdat hij de plaats van de zonsopgang bereikte en zij hadden geen bescherming tegen de zon. In zowel Al-Tabari, Ibn Kathir als Al-Jalalayn word er uitgelegd dat het ‘negers’ waren  (الزَّنْـج = zanj). Dit komt omdat zij geen bescherming hadden voor de zon en daarom ‘zwart’ waren. Verder zegt Ibn Kathir ook in zijn tafsir dat het volk zich zou gaan schuilen in een grot vanaf zonsopgang tot zonsondergang en er weer uit komen wanneer de zon ondergaat. 

Tafsīr al-Qurʾān al-ʿaẓīm by Ibn Kathir Surah 18:90
وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَىٰ قَوْمٍ لَّمْ نَجْعَل لَّهُمْ مِّن دُونِهَا سِتْراً قال: هم الزنج.

Jāmiʿ al-bayān ʿan taʾwīl āy al-Qurʾān Surah 18:90
حدثنا الـحسن بن يحيى، قال: أخبرنا عبد الرزاق، قال: أخبرنا معمر، عن قتادة، فـي قوله { تَطْلُعُ علـى قَوْمٍ لَـمْ نَـجْعَلْ لَهُمْ مِنْ دُونها سِتْراً } قال: يقال: هم الزَّنْـج.

Vertaalde versie van Al-Jalalayn

Tafsīr al-Jalālayn translated by Feras Hama p. 342

”until, when he reached the rising of the sun, the place where it rises, he found it rising on a folk, namely,
Negroes (zanj), for whom We had not provided against it, that is, [against] the sun, any [form of] cover, in
the way of clothing or roofing, as their land could not support any structures; they had underground tunnels
into which they would disappear at the rising of the sun and out of which they would emerge when it was at
its highest point [in the sky]. ”

We gaan verder met de context;

Quran 18:91-93
91 Zo was het. En Wij omvatten met Onze kennis alles over hem (Dzoelqarnain).92 Daarop volgde hij een weg. 93 Totdat hij, toen hij tussen de twee bergen kwam, een volk aantrof dat nauwelijks een woord begreep.

Nu we de context hebben gelezen kunnen we verder met het woordje ”Balagha”. Het kan dus twee verschillende betekenissen hebben zoals eerder vermeld staat, zowel de plaats bereiken als het plek bereiken op een bepaalde tijd. Maar wanneer we vers 93 lezen slaat het nergens op om te zeggen dat hij de tijd heeft bereikt tussen de twee bergen, wat wel kan is dat hij de plaats heeft bereikt tussen de twee bergen. Omdat Dhul Qarnayn in de context steeds van volk naar volk liep om ze te waarschuwen kunnen we er dus vanuit gaat dat het woordje ”Balagha” overal in de context  word gebruikt als ‘wanneer hij de plaats/plek bereikt heeft’ en niet ‘wanneer hij het plek heeft bereikt op een bepaalde tijd. Dit geldt dus ook voor vers 86 waar hij de plek heeft bereikt waar de zon onderging in een modderige hete water. Maar ook in vers 93 komen we weer het woordje ”Wajadaha” tegen. Als moslims dus willen beweren dat ‘wajadaha’ voor Dhul Qarnayn leek alsof hij de zon onder zag gaan in een warmwaterbron, dat moeten zij dus hetzelfde betekenis toepassen op vers 93. Dan krijg je dus dat het leek alsof hij de twee bergen zag, en dat slaat dus nergens op. Hieruit kunnen we dus concluderen dat ”balagha” in deze context ‘plaats bereiken’ betekent en ”wajadaha” dus ‘vinden’ betekent. Hij heeft de plek dus bereikt waar de zon onderging. 

Vers 86 verteld dat de zon dus ondergaat in een modderige water, het woordje in het Arabisch is ”وَجَدَ” (ayn). Moslims zeggen dus dat het vanuit Dhul Qarnayn’s perspectief was alsof de zon onderging in een warmwaterbron. Arabische woorden voor waterlichamen zijn;

• محيط = Oceaan
• بحر = Zee
• بحيرة = Meer
• نهر = Rivier
• عَیۡنٍ = Bron

Oceanen en meren staan nergens in de Quran om het feit dat vroeger alles wat gezien werd als een grote waterlichaam, aangeduid werd met ‘zee’. De Quran gebruikt specifiek het woordje bron voor vers 86 om aan te geven waar de zon ondergaat. Gek genoeg zijn er geen enkele warmwaterbronnen op aarde zo groot, dat het kan lijken alsof de zon in de horizon daar in ondergaat. De grootste warmwaterbron op aarde is ‘Frying Pang Lake’. Dit is een afbeelding van Frying Pang Lake:

Zelfs de grote klassieke geleerden interpreteerden het dat de zon ondergaat in een warmwaterbron, het is dus niet de de interpretatie van”islamofoben”. De vroegere geleerden wisten precies wat er met het vers bedoeld word.  

Een van deze grote klassieke geleerden is Abū Jaʿfar Muḥammad ibn Jarīr al-Ṭabarī. 
Al-Tabari heeft twee grote werken verrciht, één daarvan is de commentaar op de Quran en is één van de vroegste, grootste en invloedrijkste geleerde. 
In het boek ”The History of al-Tabari, Volume 1, General Introduction and From the Creation to the Flood(Translated by Franz Rosenthal)” op pagina 257 lezen we dat Al-Tabari verteld dat Ibn Abbas uitlegt hoe de zon stijgt en weer daalt door te verwijzen naar Surah 18:86:

• Then he said: For the sun and the moon, He created easts and wests (positions to rise and set) on the two sides of the earth and the two rims of heaven, 180 springs in the west of black clay- this is (meant by) God’s word: “He found it setting in a muddy spring,“442 meaning by “muddy (hami’ah)” black clay-and r8o springs in the east likewise of black clay, bubbling and boiling like a pot when it boils furiously. He continued. Every day and night, [651 the sun has a new place where it rises and a new place where it sets. The interval between them from beginning to end is longest for the day in summer and shortest in winter. This is (meant by) God’s word: “The Lord of the two easts and the Lord of the two wests,”443 meaning the last (position) of the sun here and the last there. He omitted the positions in the east and the west (for the rising and setting of the sun) in between them . Then He referred to east and west in the plural, saying : “(By) the Lord of the easts and the wests.”444 He mentioned the number of all those springs (as above).  
• – 442. Qur.18:86. See Tafsir, XVI, 9 f., on this verse. Tabari argues that either the interpretation of the adjective hami’ah as “black clay” favored by lbn’Abbas or its interpretation as hamiyah “hot” is possible.
• – 443. Qur. 55:17. See Tafsir, XXVIX, 74 f., on this verse for much comparable
• – 444. Qur. 70:40. Tafsir, XXIX, 55, on this verse, refers to Ibn ‘Abbas as reporting on the theory of 36o different “windows” (kxiwah) for sunrises and sunsets.

Dus Al-Tabari die Ibn Abbas citeert, geloofden beide dus echt in een zon dat stijgt en daalt in een (modderige) warmwaterbron gebaseerd dus op de Quranische verzen. Ook lezen we dat de zon elke keer een nieuwe plek heeft waar de zon ondergaat en weer opgaat. Het heeft dus helemaal niks te maken met de verkeerde vertaling, het Arabische tekst of het verkeerd interpreteren. De meeste moslims zijn de klassieke Arabische taal niet machtig wat Muhammad sprak in zijn tijd, het slaat dus nergens op om een excuus te zoeken dat het te maken heeft met de interpretatie, taal of vertaling want zoals we kunnen zien lezen we dat Al-Tabari iemand citeert uit de tijd van Muhammad, Ibn Abbas. 

Tafsir Al-Mujahid (645-722) is één van de vroegste Qurancomentatoren en zijn tafsir is ongeveer 90 jaar na de dood van Muhammad geschreven. In zijn tafsir over Surah 18 vers 86 bevestigd hij alleen maar wat er staat en legt uit dat het een zwart slijk is waar de zon onder gaat, niet meer niet minder. De volgende geleerden daarna in hun tafsirs zeggen nog precies hetzelfde als wat de Quran zegt, geen uitleg over dat het leek alsof, of dat het vanuit zijn perspectief was.

Mujahid ibn Jabr on Surah 18:86
أَنا عبد الرحمن، قال: نا إِبراهيم، قال: نا آدم، قال: نا ورقاءُ عن ابن أَبي نجيح، عن مجاهد: { فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ } [الآية: 86]. يعني: طينة سوداءَ ثأط

• Tafsir Ghareeb Al-Quran (120H)
• Muqatil ibn Sulayman (150H)
• Tafsir Sufyan al-Thawri (161H)
• Tafsir AbudlRazaq al-Sanaani (211 H)
• Tafsir al-Quran – Al-Tustari (283 H)
• Tafsir al-Hibri (286 H)
• Tafsir Furat al-Kufi (3rd century H)
• Tafsir al-Hiwari (3rd century H)
• Tafsir al-Nisa’i (303 H)
• Tafsir Al-Tabari (310 H) 

* Al-Tabari citeerde alle overleveringen dat te maken had met het vers, hij had 15 overleveringen over Surah 18:86 van de vroege islam om het vers te beschrijven. Door de overleveringen te lezen zien we dus dat de metgezellen van Muhammad de vers interpreteerde als hoe het staat beschreven in de Quran. Het verschil zit hem alleen in de bron zelf waar de zon daalt en weer stijgt, sommige leggen uit dat het een zwarte slijk met heet water was, een warmwaterbron, of een modderige water. Andere zeggen weer dat het een combinatie was tussen alle 3 de beschrijvingen. 

Wat we ook lezen in het boek ”The History of al-Tabari” is dat Muhammad dit verhaal van Dhul Qarnayn en de zonsondergang (in een warmwaterbron) van een dichter heeft gekopieerd die 700 jaar voor Muhammad leefde genaamd Tub’ha. Geen wonder dat Muhammad het klakkeloos overnam aangezien dit al een bekend verhaal was in zijn tijd. 

• Dhul Qarnayn before me submitted himself [to God], a king to whom the other kings became humble and thronged [his court]. He reigned over the Eastern and Western lands, yet sought the means of knowledge from a wise, rightly guided scholar. He witnessed the setting of the sun in its resting place into a pool of black and foetid slime. – Al-Tabari, History of al-Tabari, Volume 5 – The Sasanids, the Byzantines, the Lakhmids, and Yemen, trans. Clifford Edmund Bosworth, pp. 173-174, Albany: State University of New York Press, 1999

We gaan verder met de tafsirs van geleerden op volgorde;

• Tafsir Nazhat al-Quloub (330 H)
• Ta’wilat Ahlul Sunnah (333 H)
• Tafsir Al-Kabir Imam Tabrani (360 H)

* We zijn aangekomen bij Imam Tabrani, 350 jaar na de dood van Muhammad. Hier krijgen we de eerste hint van Tabrani dat Dhul Qarnayn de zon zag ondergaan in een bron, alleen bereikte hij niet de plaats waar de zon onderging. Pas na 350 jaar na Muhammad komt de eerste hint wat dus een andere interpretatie is dan wat de voorgaande geleerden en metgezellen interpreteerden en begrepen wat er bedoeld word met Surah 18 vers 86. Een ander probleem met deze Tafsir is dat het polemisch is en dat het 500-600 jaar zou zijn geschreven na de dood van Muhammad. [1]

• Tafsir Bahr el-uloum (375 H)
• Tafsir Ibn Abi Zamanayn (399 H)
• Tafsir Ali Ibrahim al-Qimmi (4th c H)
• Tafsir HAqa’iq al-Tafsir – Al-Silmi (412 H)
• Tafsir  al-Kashf wal Bayan (427 H)  

* De Tafsir van al-Kashf wal Bayan geeft eigenlijk nog zelfs aan dat de zon letterlijk in een (warmwater)bron ondergaat naar de onderwereld, dat geeft dus aan dat de moslim argument niks te maken heeft met het perspectief van Dhul Qarnayn. Wat we ook lezen in deze tafsir is wat al-Tabari ook heeft gezegd in het boek The History of al-Tabari, dat Muhammad dit niet zelf heeft gezegd maar dat dit al veel langer bestond en zijn oorsprong kent bij koning Tub’ha. Muhammad had dit verhaal niet zelf verzonnen maar bestond al 100en jaren voor Muhammad geboren was. 

• Al-Hidaya ila bulugh akNihaya (437 H)
• Tafsir al-Mawirdi (450 H)

* Hier zijn we eindelijk, na 20 tafsirs verder van vroege geleerden en 440 jaar later na de dood van Muhammad, hebben we eindelijk een tafsir die wel zegt dat het vers letterlijk geïnterpreteerd moet worden maar dat er ook een tweede opinie is over dit vers, namelijk dat het er ook bedoeld kan worden dat de zon achter de horizon ‘onder ging’, m.a.w. het leek alsof Dhul Qarnayn het zag. 

Tafsir al-Mawirdi on Surah 18:86
ثم فيها وجهان: أحدهما: أنها تغرب في نفس العين.

الثاني: أنه وجدها تغرب وراء العين حتى كأنها تغيب في نفس العين.

Waarom heeft het meer dan 450 jaar geduurd voor dat er een uitleg kwam dat het vanuit zijn perspectief kan zijn geweest? Het is tevens een tweede opinie en niet de eerste waar staat dat het vers eigenlijk letterlijk genomen dient te worden. Mensen die grote geleerden zoals Al-Qurtubi (651 H), Al-Suyuti (911 H), Ibn Kathir (774 H), Imam Al-Baywadi (691 H) aanhalen heeft geen zin, het heeft letterlijk honderden jaren geduurd na de dood van Muhammad voordat de moslimgeleerden gingen realiseren dat het onmogelijk is dat de zon in de aarde naar de onderwereld reist. Pas na de Tafsir van Mawirdi (die een tweede opinie had over dat vers), 1050 jaar na Christus, kwamen geleerden hier pas achter. 

Conclusie 

Conclusie is dus dat de moslimargumenten nergens op gebaseerd zijn behalve op de tafsirs die letterlijk na 600 jaar na de dood van Muhammad zijn geschreven. Zoals we kunnen zien is dus de Quran duidelijk met wat Allah wil zeggen en wat er bedoeld wordt, Allah heeft in Surah 4:157 wel gezegd dat het leek alsof ze Jezus hebben gekruisigd dus waarom niet in Surah 18:86? ”Wajadaha” & ”Balagha” worden uit de context gehaald. Muhammad bevestigd dat de zon ondergaat in een warmwaterbron, de grootste warmwaterbron komt niet eens in de buurt om in verwarring te komen dat de warmwaterbron tot de horizon drijft en de zon er in lijkt te gaan, alle vroege geleerden in hun tafsirs bevestigen die allemaal. Het zijn dus ook niet meer dan excuses of smoesjes om hier een weg uit te vinden voor de moslim apologeten. Helaas zeggen de bronnen anders. 

[1]  http://www.alukah.net/web/alshehry/0/26704/

– Gods zegen