Tom Holland: “Ik zat Fout aangaande het Christendom”
De Britse schrijver Tom Holland maakte niet lang geleden een documentaire genaamd “Islam: The Untold Story” waarmee hij veel stof deed opwaaien. Recentelijk heeft hij in een persoonlijke zoektocht nieuwe ontdekkingen gedaan waaruit deze week een bekentenis voortkwam: “Ik zat fout aangaande het Christendom.”
In een artikel van 14 september 2016 geeft hij ruiterlijk toe dat zijn typisch Westerse denken over zaken als vergeving, gelijkheid en hulpvaardigheid niet komen van de Romeinen of Grieken, zoals hij lang gedacht heeft. Ze zijn in werkelijkheid een overblijfsel van Christelijke wortels in Europese aarde. Ook de Verlichting is uiteindelijk een product van christelijke waarden dat weliswaar afrekende met beklemmende dogma’s van het kerkelijk instituut maar niet met het zuivere Christendom, al vonden sommige Verlichtingsdenkers zelf van wel.
Zo verwijst hij naar Voltaire die schreef dat ieder weldenkend mens de Christelijke slag zal moeten verwerpen zonder te beseffen dat zijn ethiek wellicht het één en ander te danken heeft aan de Christelijke waarden van zijn cultuur. Ongetwijfeld vergiste de Parijzenaar zich door het Christendom te verwarren met de gebruiken van willekeurige machthebbers die zichzelf als christen identificeerden.
Tom Holland merkt terecht op dat de woorden van Paulus in het Nieuwe Testament treffend in beeld brengen hoe ver het Christendom, met haar boodschap van een lijdende God omwille van de redding van zijn onderdanen, af staat van de pre-christelijke godsdiensten en culturen. Paulus zei namelijk “doch wij prediken een gekruisigde Christus. Dit is voor Joden een aanstoot, voor heidenen een dwaasheid…”
Holland legt uit hoe hij de Verlichting vroeger zag als het tijdperk waarin het Christelijk geloof als geheel door West-Europa werd afgeschud en vervangen door eerdere klassieke waarden. Het Christendom zou een kleurrijke cultuur grijs hebben gemaakt en haar alle lol hebben ontnomen. Dat “onrecht” zou de Verlichting hebben teruggedraaid.
Nu echter, geeft Holland toe, beseft hij dat het Christendom juist redding kwam brengen naar een continent dat was ondergedompeld in culturen met uitermate wrede praktijken. Naarmate zijn studie vorderde, zag hij steeds minder van zijn eigen moraliteit terug in de klassieke culturen die hij onder de loep nam. Neem bijvoorbeeld de Spartanen die hun “onvolmaakte” baby’s lieten sterven en hun kinderen trainden om bepaalde mensen te doden. Of Caesar die naar verluidt een miljoen Galliërs doodde en een volgende miljoen tot slaaf maakte.
Tom Holland voegt toe dat hij vooral overtuigd raakte van de slechtheid van die klassieke culturen doordat zij allen iets leken te ontberen wat het Christendom wel heeft: het idee dat de armen en zwakken net zo goed een intrinsieke- en gelijke waarde hebben. De gedachte dat de Verlichting, met haar ideeën over gelijkheid zonder klasseverschil, geen wortels heeft in het Christendom moest hij daarom verwerpen. Het is simpelweg niet plausibel.
Hoewel het geloof in God volgens hem tanende is in West-Europa erkent Holland dat zij nog altijd veel vertoond van de Christelijke idealen. “Het is de reden waarom we nog steeds geloven dat het nobeler is om zelf te lijden dan anderen te laten lijden”, zegt hij. Iets dat in veel huidige culturen nog steeds ondenkbaar is.
Antropologisch beschouwd concludeert Holland dat de morele waarden die hij de zijne noemt niet Romeins of Grieks zijn maar in-en-in Christelijk.
Gods Zegen voor een ieder die dit artikel leest.
Met dank aan de Heer,
die alle dingen mogelijk maakt
In Jezus Naam
Deo Volente NL
